Leiderschap, managen en veranderingen

Leiders zijn mensen die door hun (persoonlijke) missie, hun manier van denken, doen en leven, andere mensen inspireren te gaan volgen. Sommige mensen hebben van nature leiderschapselementen in hun DNA ingebakken meegekregen, anderen moeten hier hard voor werken.

Leiderschap is totaal wat anders dan managen. Managen is ervoor zorgen dat de juiste dingen gedaan worden (door anderen). Leiders inspireren mensen om een gezamenlijk doel te realiseren. Leiders hebben een missie.

Een missie die zo inspirerend is dat mensen mee willen helpen deze missie te bereiken. Ze hoeven niet eens gevraagd te worden mee te doen, ze doen gewoon mee…

Als interim- en projectmanager werk ik graag op het snijvlak van leiderschap en management.

En in plaats van dat ik zelf een missie heb of creëer voor de opdracht, ga ik samen met de mensen in de organisatie op zoek naar de gezamenlijke missie. Door deze aanpak, ook wel de Rijnlandse aanpak genoemd, weet ik de meeste mensen in de organisatie vanuit henzelf te bewegen om mee te gaan in de beweging (verandering) die gaat komen.

De mensen maken intrinsiek de keuze mee te gaan in de verandering.

Als de missie – ook wel het wenkend perspectief genoemd – uiteindelijk gedefinieerd is, ga ik met de mensen aan de slag over de te bewandelen route. Wat moet er gebeuren om de missie te realiseren? Welke stappen moeten we nemen? Waar moeten we als professionals nog groeien? Wat zijn de mijlpalen die we kunnen vieren?

De route wordt als het ware door de mensen in de organisatie zelf bedacht; een beter draagvlak kun je niet krijgen.

In de volgende fase komt het aan op uitvoeren van de stappen: wie doet wat en wanneer gebeurt het?

Hier past een rol die in lijn is met managen: de route moet uitgevoerd worden binnen de afgesproken kaders.

Elke verandering, groot of klein, start met de waarom-vraag: waarom moeten/willen we veranderen?

En zodra het antwoord hierop voldoende wenkend perspectief bevat, is de helft van de verandering al gerealiseerd. De rest is uitvoering.

In iedere organisatie wordt voortdurend veranderd. Sta jij ook stil bij de waarom vraag?

Wat zou er gebeuren als je dit voortaan bij elke verandering gaat doen?

Wat zou er gebeuren als je elke verandering weet te vangen in een wenkend perspectief in plaats van het voorkomen van angstscenario’s?

Zoals gezegd: ik geniet van het snijvlak tussen leiderschap en managen.

Mijn voorkeur gaat sterk uit naar het wenkende perspectief: als interim manager heb ik al vele malen de effecten hiervan mogen ondervinden.

Waar gaat jouw voorkeur naar uit? En hoe breng jij dit tot uiting in je werk?

Benno Rijpkema

organisatie- en mens-ontwikkelaar

Waartoe kunnen dromen leiden?

Dromen… De een gaat direct overeind staan en is alert, de ander doet het af als zweverig: “Blijf met beide voeten op de grond staan!” En toch dromen wij allemaal. Dromen is vooral een activiteit van onze rechter hersenhelft, het creatieve deel van ons brein. En dat vinden wij Westerlingen maar een moeilijk onderdeel want ja, het moet wel logisch zijn. In dit artikel wil ik u meenemen in wat dromen voor u kunnen doen, zodat u hopelijk geïnspireerd raakt om vooral weer te gaan dromen.

In een discussie die ik onlangs met iemand had, werden dromen uitgemaakt voor zweverig. “Waarom noem je het geen doelstellingen?” Ik snap de achtergrond van deze opmerking, ze komt vooral voort uit de linker hersenhelft (logisch redeneren) en wordt gevoed door de maatschappij waarin wij leven: we moeten alles logisch kunnen verklaren. Alsof we binair kunnen denken in nullen en enen.

Voor mij werkt de term doelstelling niet: het geeft mij een gevoel van moeten en als ik iets moet, wordt dat vaak opgelegd door een ander en/of door een hogere moraal. Dromen staan voor mij voor de ultieme verlangens die in mij zitten. Vanuit die verlangens heb ik de intrinsieke wil om ze te bereiken en bewust of onbewust neem ik de stappen om die dromen te gaan realiseren. Het verschil tussen moeten en willen is een wereld van verschil. Ik neem nu dus ook bewust de tijd om mijn dromen helder te krijgen en als ze opkomen noteer ik ze in een boekje dat ik hiervoor speciaal heb laten maken. Ook middenin de nacht…

In verandermanagement is het verschil tussen moeten en willen allang geen discussie meer. Mensen kunnen en willen wel veranderen, maar niet verandert worden. Dit betekent dat de intrinsieke wil aangeboord moet worden bij mensen om een verandering tot stand te brengen. Mensen moeten zelfstandig de keuze maken om de verandering door te gaan. De wil ontstaat doordat de verandering en de doelstelling van de verandering aanhaakt bij de eigen dromen, normen en waarden. Dit is ook waarom er over veranderingen voldoende gecommuniceerd moet worden en waarom er zo’n breed mogelijk draagvlak moet zijn.

Dromen zijn uiteindelijk de basis van ons handelen. Hoever wij durven te dromen, hangt af van onze opvattingen, overtuigingen, normen en waarden. In onze Calvinistische maatschappij zeggen wij al snel: ‘wel met beide voeten op de grond blijven staan, houd het realistisch.’

Ik stimuleer mensen om voorbij deze grens te gaan en om onbekommerd en zonder enige restrictie te dromen. Maar wel zodanig dat je het gevoel blijft houden dat je het kunt bereiken. Want als je zelf niet meer gelooft in je dromen, wie doet dat dan nog wel?

Dromen geven je de inspiratie en energie om die dingen te gaan doen om je dromen uit te laten komen. Bewust en onbewust. De dingen die je doet om je dromen uit te laten komen geven energie in plaats van dat ze energie kosten. U heeft vast wel eens van die dagen dat u vol energie ‘s avonds thuis komt. Waarschijnlijk heeft u die dag ‘hard’ gewerkt om weer een stapje dichter bij uw dromen te komen. Uw eigen energieniveau is dan ook een spiegel voor uzelf. Bent u moe? Dan bent u de dingen aan het doen omdat het moet. Bent u energiek? Dan bent u de dingen aan het doen om uw dromen uit te laten komen.

Een laatste paar tips:

1. maak uw dromen zo concreet mogelijk met alles erop en eraan.
2. Droom niet je leven, maar leef je dromen. Het ergste wat je kunt overkomen is dat je dromen uitkomen, dus wat heb je te verliezen?
3. Geniet ook van de reis ernaartoe, want bezit is het einde van het verlangen.
4. Zorg er voor dat je blijft dromen, en dat je je grenzen op tijd verzet, zodat je altijd ultieme verlangens blijft houden.

Ik wens u vreselijk veel mooie dromen toe en een geweldig leven!

Benno Rijpkema
Coach en trainer